Dag van de Kwaliteit
Sinds 1996 organiseert De Kentering elke twee jaar de Dag van de Kwaliteit. Bij dit symposium staat de kwaliteit van leven centraal van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Elke Dag heeft een specifiek thema dat in programma-onderdelen als debat, lezingen en workshops verkend wordt. Daarbij gaat het naast de concrete invulling ook om ontmoeting, verbinding en kruisbestuiving tussen verschillende organisaties, initiatieven en individuen. De Dag van de Kwaliteit nodigt uit tot bezinning en biedt inspiratie.
Ze is voor de buitenwacht het moment waarop De Kentering het meest zichtbaar naar buiten treedt en zich als organisatie presenteert en profileert. Een trouw publiek van mensen met een psychische kwetsbaarheid maar ook hun betrokkenen, hulpverleners en beleidsmakers en anderszins geïnteresseerden weet elke twee jaar de weg te vinden naar de Dag, waarover ook wordt bericht in lokale media.
De Kentering stelt op 14e Dag van de Kwaliteit de stem van degenen die in armoede leven centraal.
Foto’s: Jack van Dalen
Flitsende openingsact
Monique, Linda en Laura verzorgden een spetterende openingsact met zang, dans en drama. Uit de speakers schalde ‘Money money money’ van Abba en Queens ‘I want to break free’. Laura verbeeldde een rigide begeleider of hulpverlener, terwijl Monique en Linda ondanks hun armoede toch van het leven probeerden te genieten. Met een groot bord ‘geen budget’ liet de rigide hulpverlener weten wat er allemaal niet mogelijk was en dat er zonder geld geen plezier te beleven is. Op deze 14e Dag van de Kwaliteit lieten we zien wat er wel mogelijk is.
Foto: Jack van Dalen
Emotioneel betoog
Vincent van Dongen beet de spits af met een emotioneel betoog over de wederzijdse afhankelijkheid tussen armoede en psychische kwetsbaarheid. ‘Het is niet altijd mogelijk voor psychisch kwetsbaren om betaald werk te doen. Hierdoor zijn zij meer dan anderen aangewezen op uitkeringen, toeslagen en gemeentelijke regelingen. En ook andersom: armoede kan dusdanig veel stress veroorzaken dat mensen er ziek van worden. Of dat hun psychische problemen verergeren.’
Ook gaf Vincent aan dat de schuld van armoede vaak wordt gelegd bij degene die arm is. ‘Je moet gewoon je rekeningen betalen, dan gebeurt je niks. Maar het is vaak een vicieuze cirkel. Een kleine huurachterstand wordt een enorme huurschuld, een bekeuring wordt met administratiekosten en de kosten van een deurwaarder onbetaalbaar. En zo worden de armen steeds armer, terwijl in ons systeem tegelijkertijd de rijken steeds rijker worden.’
Vincent betoogde dat je armoede alleen kan voorkomen of bestrijden door mensen onder het bestaansminimum meer geld te geven. Zodat zij niet alleen in hun eerste levensbehoeften kunnen voorzien, maar ook echt mee kunnen doen in de maatschappij. Dus naar de sportschool kunnen gaan, op vakantie of een keertje lekker een terrasje pakken.
Welkomstwoord 14e Dag van de Kwaliteit: ‘Arm aan geld, rijk aan ervaring’
door Vincent van Dongen, De Kentering
Welkom. Welkom mensen die psychisch kwetsbaar zijn. Welkom mensen die financieel kwetsbaar zijn. Welkom ook naasten. Welkom mensen die in zorg en welzijn werkzaam zijn. Welkom mensen die beleid maken om armoede te bestrijden en mensen die dat beleid uitvoeren. Welkom ook aan iedereen die ik daarmee nog niet genoemd heb en die zich betrokken voelt bij het thema psychische kwetsbaarheid en armoede.
De Kentering maakt zich het hele jaar door sterk voor mensen die psychisch kwetsbaar zijn: door het bieden van ruimte aan lotgenotencontact; door cursussen om te werken aan herstel en je te oriënteren op werk als ervaringsdeskundige; door ondersteuning en individuele belangenbehartiging, om de te weg vinden in het woud van zorg, welzijn, inkomensondersteuning en dergelijke. En tot slot, wat ik zelf doe, door collectieve belangenbehartiging en inspraak bij de gemeente. Dat alles hoofdzakelijk uitgevoerd door ervaringsdeskundigen. Eens in de twee jaar vraagt De Kentering extra aandacht voor de kwaliteit van leven door een thema centraal te stellen op een dag van ontmoeting, inspiratie en debat. Corona gooide roet in het eten en daarom was er in het voorjaar van 2021 een online Uur van de Kwaliteit. En dan nu in het voorjaar, zodat het niet in het griepseizoen valt, voor het eerst in vijf jaar weer hier fysiek bijeen in De Lindenberg.
Dit is de 14e Dag van de Kwaliteit. Onder de titel ‘Arm aan geld, rijk aan ervaring’ stellen wij vandaag het thema psychische kwetsbaarheid en armoede centraal.
De energiecrisis vorig jaar bracht stress met zich mee voor veel mensen. Enorm gestegen energieprijzen zorgden ook voor hogere prijzen van boodschappen en andere zaken. Mensen vroegen zich af hoe ze nog rond zouden moeten komen en hun energierekening betalen. Maar voor veel mensen in armoede was die stress of je de rekeningen wel kunt betalen en genoeg geld hebt voor de boodschappen er al heel lang. Cijfers over armoede kun je vinden op de website van de gemeente Nijmegen (1). Daar is een knop ‘Over de gemeente’ en als je klikt op ‘Onderzoek en cijfers’ kun je de Stads- en Wijkmonitor vinden. Daar valt te lezen dat vorig jaar 10% van de huishoudens in Nijmegen van een laag inkomen leefde, meestens alleenstaanden. Ongeveer 7800 volwassenen en 2800 kinderen leven in een huishouden dat moet rondkomen van een bijstandsuitkering. De helft van hen al meer dan 5 jaar. Daarnaast hebben 8400 Nijmegenaren een arbeidsongeschiktheidsuitkering, met een onbekend aantal partners en kinderen die van die uitkering afhankelijk zijn.
Als je ernstig last hebt van chronische psychische klachten is het zeer moeilijk om betaald werk te vinden of te behouden. Ikzelf bijvoorbeeld heb slechts één keer in mijn leven een betaalde baan gehad. Tijdens mijn studie raakte ik in een ernstige psychische crisis, overweldigd door wereldleed, twijfel aan de zin van het bestaan en aan de vraag of het bestaan wat wij beleven überhaupt werkelijk is. Na het staken van de studie vroeg ik bijstand aan en met hulp vond ik een gesubsidieerde baan als theatertechnicus bij het Steigertheater (waar de zaal waar we nu zitten naar vernoemd is). Leuk werk, maar de druk van betaald werk kon ik niet aan, zo bleek. Binnen een paar weken werk was ik opnieuw compleet ingestort en in crisis. Opkrabbelend en aan mijn herstel werkend, bleek vrijwilligerswerk voor mij het maximaal haalbare. Tegenwoordig werk ik 5 uur per week voor De Kentering. Ik had het geluk dat ik in kon stromen in de Wajong en nog altijd in de Wajong zit. Maar die regeling is verscherpt en heel veel mensen die betaald werk niet of nauwelijks aan kunnen belanden blijvend in de bijstand.
Uit onderzoek van Trimbos in 2015 (2) bleek dat minder dan 1 op de 5 mensen met een ernstige psychische aandoening betaald werk had, tegenover 2 op de 3 van de gehele bevolking. Dat werk is bovendien veel vaker laaggeschoold in verhouding tot de gevolgde opleiding dan bij mensen zonder psychische aandoe0ning. Dat zijn wat oudere cijfers, maar uit onderzoek vorig jaar naar uitval op het werk bleek de stand van psychisch verzuim in 20 jaar niet zo hoog geweest als in 2022 (3). Veel rooskleuriger dan 4 op de 5 mensen met een ernstige psychische aandoening die zonder werk zitten zal het ook nu niet zijn.
De Algemene Bijstandswet is ooit ontworpen als tijdelijk vangnet. Maar op een uitkering uit wat nu de Participatiewet heet, zijn veel mensen blijvend aangewezen. Dat concludeerde ook de Arbeidsinspectie in haar rapport ‘Spiegel Bestaanszekerheid 2022’ (4). Daar staat dat “het beeld naar voren [komt] dat lang niet iedereen die volgens de regels naar werk moet worden geleid, daar feitelijk toe in staat is. Vanwege beperkingen of gezondheidsproblemen is een aanzienlijk deel van de mensen met een bijstandsuitkering ook op termijn niet in staat om te werken”. Het rapport stelt dat de gedachte achter de Participatiewet dat de afstand tot de arbeidsmarkt overbrugbaar is, voor een grote groep mensen in de bijstand niet reëel is. Slechts een kwart van de klanten uit het onderzoek antwoordde direct aan de slag te kunnen als er werk voor ze zou zijn. Zelfs volgens de optimistischer denkende klant-managers is slechts 37% direct in staat tot werk. Blijvend aangewezen op de bijstand is 26% van de klanten als het de klantmanagers gevraagd wordt; 38% van de klanten zelf zegt ook op termijn niet in staat te zijn tot werk.
Dit zijn landelijk cijfers die niet veel zullen verschillen van de Nijmeegse situatie: de Participatiewet, bedoeld als tijdelijk vangnet, is een blijvende situatie voor veel mensen. Onder andere door psychische gezondheidsproblemen of een combinatie van meerdere problemen. Dat onderstreept het belang van het thema van deze dag.
Het persoonlijk verhaal van ieder die kwetsbaar is, is uniek, maar wat veel mensen gemeen hebben, is dat psychische kwetsbaarheid armoede met zich mee brengt: het niet kunnen vinden van betaald werk omdat je het niet aan kan. Of steeds afgewezen worden: in een onderzoek onder managers in 2021 (5) gaf 64% van de leidinggevenden aan terughoudend te zijn iemand aan te nemen met een psychische aandoening. Dat alles maakt velen van ons aangewezen op een uitkering. Daarbij kunnen ook schulden een verergerende rol spelen, bijvoorbeeld ontstaan in een periode dat het slechter met je ging, je verslaafd was, of in een manie uitgaven hebt gedaan die je beter niet had kunnen doen. Zo brengt psychische kwetsbaarheid vaak armoede met zich mee. Het omgekeerde is echter ook waar: de stress van armoede kan ziek maken. De stress of je het eind van de maand wel haalt, qua geld voor eten op tafel. De stress om de enveloppen op de deurmat, die je niet meer open durft te maken. De stress om de deurwaarders die aan kunnen bellen.
Armoede geeft niet alleen stress. Het geeft ook een gevoel van uitsluiting. Bij de Dag van de Kwaliteit heeft inclusie vaak centraal gestaan, mee kunnen doen. Maar meedoen is niet alleen een kwestie van zorg en welzijn, niet alleen een kwestie van niet gestigmatiseerd worden, van welkom worden geheten. Meedoen is ook een kwestie van meedoen kunnen betalen: om leuke activiteiten te ondernemen, een cursus te kunnen volgen, met een vriendin een terrasje te pakken of film te zien. Om je kind met een cadeautje naar de verjaardag van een vriendje te kunnen laten gaan. Niet alleen gemis aan geld sluit uit. Waar Jessica van Hinthem in haar workshop vanmiddag nog meer aandacht aan zal geven is dat armoede ook schaamte met zich mee kan brengen; schuldgevoel, dat je het niet hebt weten te redden; dat je je kinderen geen nieuwe kleren kunt geven; dat je schulden hebt gemaakt.
De schuld van armoede wordt vaak bij de armen gelegd, alsof het je eigen verdienste is als je rijk bent. Maar rijk zijn is je verdienste niet: rijk wordt je doordat je geluk hebt gehad, geboren te worden in een nest dat kansen biedt, in een milieu met goede netwerken, een goed startkapitaal omdat je ouders ook rijk waren. De beste manier om rijk te worden is rijk zijn. Zet geld op de bank en het groeit. Investeer het in bedrijven die zich verrijken ten kostte van medemens en milieu en het groeit nog meer. Maar heb je geen geld, dan moet je lenen en betaal je terug, dan moet je nog meer geld bij leggen, rente, te betalen aan degenen die reeds geld hebben.
Armoede is niet de schuld van de armen. Armoede is de schuld van een systeem, dat rijken rijker maakt. En armen armer. Weet u wat het beste helpt om mensen uit de armoede te helpen? Geld. Handje contantje of maandelijks op de rekening. Om wel de schulden af te betalen en niet gat met gat te hoeven vullen. Om wel je kind een goede opleiding te geven. Om wel de fiets of auto te kunnen kopen die je nodig hebt voor die baan. Om wel de boodschappen te kunnen doen, niet kapot te gaan aan zorgen over morgen, maar te denken aan de toekomst en lange termijnplannen te kunnen maken. Hé, daar hebben we het weer, stress. Uit onderzoek blijkt dat het onder stress juist extra moeilijk is goede lange termijn keuzes te maken. Wil je daar meer van weten, dan kun je in de middag de workshop van Yuk Sie Cheung van Bindkracht 10 bezoeken. Een oplossing voor armoede is er: gééf mensen voldoende geld om van te leven. Geen uitkering die te weinig is om zonder stress te leven, maar te veel om te sterven. Maar een basisinkomen waarvan je kunt léven. En waarbij je, als je zelf maar tot een klein beetje verdienen in staat bent, dat mag houden.
Maar deze Dag vindt niet plaats in Den Haag, waar de vingers van de vrije marktideologie zich klemmen om de kraan van de bijstandsuitkering. In plaats van werken lonender te maken, door werkenden beter te laten betalen, houdt de regering graag mensen zonder werk arm, om werk te doen lonen. Maar wij leven in Nijmegen en daarom is het zaak realistisch te kijken met een Nijmeegse blik. De lokale overheid is gebonden aan Haagse regels van wat zij wel en niet mag doen. Maar kijken we naar wat Nijmegen wél mag en kan doen, wat kan er beter? Dat is een vraag die wij willen stellen. Mensen aan loket of telefoon, mensen van Bindkracht 10, van de gemeente, van onszelf bij De Kentering. Welk beleid helpt om stress weg te nemen? Wat helpt niet? Daarover wisselen we vanmiddag uit in een workshop.
De Kentering hoopt met deze Dag mensen een stapje vooruit te kunnen helpen als je in armoede leeft. Misschien vind je informatie van een mooi initiatief om aan deel te nemen of leer je een organisatie kennen die je behulpzaam kan zijn. In de workshop van de Formulierenbrigade leer je hoe je te weten kunt komen op welke regelingen voor financiële steun je recht hebt en hoe je dat recht ook kunt halen. Maar voorop staat dat wie hier in armoede komt, arm aan geld is, iets heeft te bréngen. Wie hier komt met een baan in zorg en welzijn of bij de gemeente heeft wat te halen: want wie arm aan geld is, is rijk aan ervaring: ervaring hoe het is om te leven in armoede; hoe het voelt; hoe je worstelt; hoe je bejegend zou willen worden door instanties. Op deze Dag van de Kwaliteit staat wie arm is niet aan de kant, maar centraal. Wij willen jullie horen, naar jullie luisteren. Wat helpt? Wat draagt bij? De Do’s, de Dont’s. Ontmoet, raak geïnspireerd, ga in debat, laat je stem horen. De Kentering stelt vandaag de stem van wie leeft in armoede centraal. Wees welkom!
bronnen:
(1) https://swm2022-nijmegen.pcportal.nl/p53223/kerncijfers
(2) Trimbos Onderzoek en Schaafsma FG, Michon H, Suijkerbuijk Y, Verbeek JH, & Anema JR (2015) Kennissynthese arbeid en mensen met ernstige psychische aandoeningen; Eindrapportage t.b.v. Instituut Gak.
(3) TNO/CBS 2022
(4) https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2023/02/16/spiegel-rapport-spiegel bestaanszekerheid-2022
(5) Janssens KME, van Weeghel J, Dewa C, Henderson C, Mathijssen JJP, Joosen MCW, Brouwers EPM. Line managers’ hiring intentions regarding people with mental health problems: a cross-sectional study on workplace stigma. Occup Environ Med. 2021 Feb 4:oemed-2020-106955. doi: 10.1136/ oemed-2020-106955.
Vooroordelen over mensen in armoede
De volgende spreker, Jessica van Hinthem, was ervaringsdeskundig op het gebied van leven in armoede en alle – ook psychische – problemen die dat met zich meebrengt. Zij leefde zelf 12 jaar in armoede, raakte hierdoor in een zware depressie en had suïcidale gedachten. ‘Ik was ook niet eerlijk over mijn financiële problemen. Ik schaamde me kapot en durfde ook geen hulp te vragen. Daarnaast kon ik geen hulp of ondersteuning betalen. Er zijn zoveel vooroordelen over mensen die leven in armoede. Het zal wel hun eigen schuld zijn, ze kunnen gewoon niet met geld omgaan. Zo stigmatiserend.’
Jessica en haar gezin leefden niet altijd in armoede. Zij en haar partner hadden allebei werk en er kwamen drie kinderen. Tegelijkertijd verloren zij echter hun baan en gingen aan de slag voor een uitzendbureau, dat per week hun loon uitbetaalde. En toen konden ze de maandelijkse rekeningen niet meer betalen. Hun hele huisraad werd tot vier keer toe in beslag genomen en Jessica moest met haar jonge kinderen naar huis lopen, nadat haar auto wegens openstaande boetes in beslag werd genomen voor het zwembad.
Uiteindelijk durfde Jessica haar ervaringen te uiten en ging ze als ervaringsdeskundige bij de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) aan de slag. Hier richtte zij een Beleefhuis in; een plek waar je echt kan beleven hoe het is om in armoede te leven. Eerst nog in twee lokalen op de HAN, maar later in een pand in de wijk Aldenhof. In de kamers hingen onder andere meer dan 50 vooroordelen over mensen in armoede. Bijvoorbeeld ‘je vreet van de staat’ en ‘hoe kan jij je als arme een hond veroorloven?’.
Naast een hoop ellende leverden haar ervaringen met armoede en psychische kwetsbaarheid ook wat positiefs op. De ondertitel van de Dag van de Kwaliteit ‘arm aan geld, rijk aan ervaring’ bleek voor Jessica bewaarheid te zijn geworden. ‘Ik heb, ondanks de uitzichtloosheid van mijn situatie, vanuit heel veel verschillende perspectieven leren kijken naar het leven. En ik heb heel veel creatieve oplossingen gevonden om te leven met weinig geld.’
Levendig debat
Het ochtendprogramma werd afgesloten door een levendig debat. Rutger Kips wist op een voortreffelijke manier het debat te leiden tussen de zaal en drie experts. Aan tafel zaten Jeroen, ervaringdeskundige van Quiet, een organisatie die zich inzet voor mensen in armoedesituaties in Nederland; Bart Vullings, manager Inkomen & Zorg (Inkomen, Zorg en Leerrecht) van de gemeente Nijmegen; en Janneke Lakerveld, docent Social Work aan de HAN.
1) Wie in Nederland op de armoedegrens leeft, leeft in armoede;
2) Het verband tussen armoede en psychisch lijden wordt niet voldoende gezien c.q. erkend;
3) Armoede is te duur om te laten voortbestaan (spontaan applaus);
4) Stigma en schaamte maken het moeilijk om hulp te vragen;
5) Maatschappelijke hulpsystemen maken het moeilijk om hulp te vragen.
Menselijke maat
Aan de hand van stellingen gingen de experts met de zaal in debat. Dit leidde soms tot schrijnende verhalen van mensen uit de zaal die zelf in armoede leefden. Zo gaf een mevrouw geëmotioneerd aan dat zij de menselijk maat miste in het leven van een uitkering. ‘De grenzen zijn zo krap afgesteld. Als je door zuinig te leven teveel geld op je rekening hebt, word je direct gekort op je toeslagen en loop je alle financiële steun mis.’
Bart Vullings van de gemeente Nijmegen gaf aan dat ook bij de gemeente de mensen het middelpunt zijn van het beleid. En dat er ook zeker buiten de grenzen om wordt gekeken naar maatwerk. Het beleid moet echter ook betaalbaar en beheersbaar blijven. Soms botst dan de systeemwereld van de overheid met de leefwereld van burgers.
Janneke Lakerveld gaf een prachtig voorbeeld hoe de gemeente Lingenwaard luisterde naar haar inwoners met een uitkering. Uit een ontmoeting tussen ambtenaren en bewoners bleek dat mensen er veel moeite mee hadden om op vrijdag – soms vervelende of ingewikkelde – post van de gemeente te ontvangen. En dan was er een heel weekeinde waarin zij zich enorm druk maakten en de stress hoog opliep. Dit was een eye-opener voor de gemeente en inmiddels hebben zij hun processen zo ingericht dat dit soort brieven aan het begin van de week verstuurd worden. Dat geeft inwoners de kans om meteen contact op te nemen.
Bart Vullings stelde dat ook de gemeente Nijmegen naar haar inwoners luistert. Vincent van Dongen, belangenbehartiger van De Kentering, gaf indertijd aan dat het heel lastig is dat je bij de gemeente steeds met verschillende ambtenaren te maken had. ‘Naar aanleiding van Vincents inbreng hebben we ervoor gezorgd dat je nog maar met één contactpersoon te maken hebt.’
Verband tussen armoede en psychisch lijden
De koppeling wordt niet altijd gelegd tussen leven in armoede en het psychisch leiden dat daaruit voort kan komen. Of andersom: het leven met een psychische kwetsbaarheid die ertoe kan leiden dat je in armoede leeft. Een mevrouw uit de zaal zei zich niet gezien of gehoord te voelen met haar
problematiek. Ze leeft in armoede, heeft verslavingsproblematiek, heef hierdoor heel veel stress en slaapt slecht of niet. ‘Ik krijg geen hulp, of in ieder geval niet de hulp die ik nodig heb.’ Het is een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is.
Bart Vullings stelde dat er binnen de gemeente zeker aandacht voor is. Zo moeten zijn ambtenaren periodiek een ‘APK’ doen waarin ervaringsdeskundigen vertellen hoe het is om te leven in armoede.
Maken stigma en schaamte het moeilijk om hulp te vragen?
Jeroen van Quiet vertelde dat stigma en schaamte het soms moeilijk maken om hulp te vragen. ‘Het leven in armoede ontneemt je jouw zelfregie en autonomie. Dat wil echter nog niet zeggen dat het leven in armoede hetzelfde is als lijden aan armoede.’ Hetgeen ondersteund werd door een mevrouw uit de zaal. ‘We zijn niet allemaal slachtoffers. We moeten zelf ook duidelijk zijn. En het stigma rond armoede en psychische kwetsbaarheid is soms ook zelfstigma.’
Woud aan regelingen
Die laatste workshop werd gegeven door Maarten van der Wekken van de Formulierenbrigade. De Formulierenbrigade is opgericht om mensen te helpen met hulpvragen over financiën, waaronder inkomensondersteuning. En, zo bleek uit de workshop, die inkomensondersteuning is vrij ingewikkeld. Er bestaat een woud aan regelingen: van huur-, zorg- en kindertoeslag tot en met gemeentelijke regelingen. Om het nog ingewikkelder te maken zijn er ook de nodige verschillen tussen gemeenten. Het maakt dus uit of je bijvoorbeeld in Nijmegen woont of in Arnhem voor wat betreft welke inkomensondersteuning je kunt krijgen.
Om te focussen op Nijmegen: hier zijn goede organisaties om mensen te helpen met hulpvragen op het gebied van financiën en aanverwante zaken, zoals de Stips (Steun en Informatiepunten). Nijmegen heeft in totaal 11 van deze Stips, in elke wijk één, waaronder ook een Stip voor jongeren. Als je echt niet weet waar je terecht kunt met je hulpvraag, is het aan te raden om bij een Stip in jouw wijk langs te gaan. En als ze bij het Stip ook niet het juiste antwoord weten, kunnen ze je altijd doorverwijzen naar de Formulierenbrigade of de Buurtteams. De Stips zijn te bereiken via het algemene telefoonnummer 024-3502000 of vraag@stipnijmegen.nl.
Rijk gevoel
Een andere workshop werd gegeven door Laura, die werkt als ervaringsdeskundige bij De Kentering. Zij had een creatieve workshop verzorgd, waarbij je je fantasie de vrije loop kon laten. De opdracht was om te tekenen of schilderen wat maakt dat jij je rijk voelt. Heel toepasselijk kon je dit uitbeelden op een groot blad met de lay-out van een bankbiljet.
Wat mensen een rijk gevoel geeft, bleek voor iedereen weer anders. Eén deelnemer tekende haar gezin in het bankbiljet, met daarnaast een stralend zonnetje. Weer een andere deelnemer tekende een muzieksleutel en drumtrommel in een bankbiljet, omdat muziek zijn grote hobby is. Tussen het tekenen door werd er ook gezellig gekletst. Creatief bezig zijn verbroedert, zo bleek uit de openhartige gesprekken.
Foto: Jack van Dalen
Cabaret
Na de twee workshopsrondes was het tijd voor een luchtige afsluiting: cabaret. Marjolijn van Kooten, vergezeld door pianist Rob Stoop, gaf een indrukwekkende en geestige conference over haar ervaringen met het hebben van een psychische kwetsbaarheid. Psychische klachten blijken ook een prima inspiratiebron van grappen en zelfspot. De herkenbare verhalen over ervaringen met hulpverleners en pregnante vragen van goedwillende buren (“gaat het weer een beetje beter met je?”) werden afgewisseld met mooie liedjes, waarvan sommige enthousiast werden meegezongen door het publiek.
Tot slot werden alle mensen, die hadden meegeholpen met het organiseren van de Dag van de Kwaliteit, door dagvoorzitter Rutger Kips in het zonnetje gezet met een bloemetje en dankwoord. Waarna er gelegenheid was om onder het genot van een hapje en drankje na te praten in de bar van de Lindenberg. Opvallend was dat er verschillende bezoekers waren die al jarenlang naar de Dag van de Kwaliteit komen en zelden een editie overslaan.
Foto: Jack van Dalen
Op naar de 15e editie dan maar?
Ilja Kramer en Job Schellekens
Zie onderstaande link voor meer informatie over de komende 14e editie van de Dag van de Kwaliteit 2023.
Meer informatie over de Dag van de Kwaliteit 2023 – De Kentering
Aanmelden voor de Dag van de Kwaliteit klik op de link: AANMELDEN
Aanmelden voor de Dag van de Kwaliteit klik op de link: AANMELDEN
Zie onderstaande link om meer over het Uur van de Kwaliteit te zien en te lezen:
Uur van de Kwaliteit – Uitzending gemist –
3 juni 2021
online via videoconferance
Thema van de dag:
Hoe kwetsbaar ben je online?
Vanwege het coronavirus was er dit jaar een volledig digitale Dag van de Kwaliteit zijn, die geen hele dag duurt maar anderhalf uur. Daarom hebben we de Dag van de Kwaliteit dit jaar omgedoopt tot:
“Uur van de Kwaliteit”
Leven speelt zich tegenwoordig voor een groot deel online af. Hoe jonger mensen zijn, hoe meer hun sociale leven online plaatsvindt. Sociale media zijn niet meer weg te denken. Ongeacht de leeftijd zijn er onder gebruikers van sociale media natuurlijk ook mensen die psychisch kwetsbaar zijn.
Dan rijst de vraag: hoe kwetsbaar toon je je op die sociale media? Sociale media worden vaak gebruikt om een rooskleuriger beeld van jezelf te tonen. Maar als je psychisch leed overweldigend is en voor jou een deel is van je identiteit, wil je dat pijnlijke stuk soms juist wel delen.
“Hoe kwetsbaar ben je online?” is dus een vraag die je kunt stellen. In dubbele zin: hoe kwetsbaar wil je zijn in je online verschijning, als je psychisch kwetsbaar bent? En hoe kwetsbaar maakt het je, als je online daarover open bent? Daarover wil De Kentering in gesprek gaan op het Uur van de Kwaliteit.
22 november 2018
Locatie: De Lindenberg
Thema van de dag:
Alle zeilen bij …? Diverse perspectieven op de psychiatrie anno 2018.
Revue, presentatie, workshop en gesprekrondes:
Revue:
openingsrevue: Eva’s Theatertuin en Theaterwerkplaats De Vuurvogel
Presentatie:
presentatie Laura Liebregt: voorlichtingsproject GEK in de KLAS
Workshop:
workshop Joeke van Leeuwen: creatieve workshop
Gesprekrondes:
- De arbeidsmarkt: wil je? Kan je? Moet je? Is er plek voor jou en hoe dan?
- Wat heeft de cliëntenbeweging opgeleverd en wat is haar rol in de toekomst?
- Inzet ervaringsdeskundigheid in de wijk
- Van crisis naar hulp? Waar kan je tegenwoordig terecht bij crisissituaties?
- Werkt het sociaal wijkteam?
- Zorg nodig met een migratieachtergrond? Is er culturele diversiteit in de ggz?
24 november 2016
Locatie: De Lindenberg
Thema van de dag:
Wijk in, Wijk uit! Wijk, wonen, werk en welzijn.
Programma:
Dialoog met Lotte Baaijens
Revue workshops
Luchtig intermezzo met Fabian Franciscus
Dialoog met April Ranshuijsen
Workshops (2 rondes):
- Annemieke van der Gronden: Zelfregieroute
- Lieke van Vugt: Ervaringsdeskundig vrijwilliger en respijtplek
- Roos Koopmans, Barbara Croonen en Mariëlle de Vries: Meedoen, in woord en beeld
- Ralph Sluijs: Iedereen anders, iedereen gelijk
- Corine Strausz: Liefdesrelaties, hechting en relatieproblemen
- Annet Strijker en Allard Wagensveld: Kansen op werk verhogen
- Nynke Mulder: Shared reading
- Evelien van der Ham: Ontmoetingen
- Heleen Tieze: De Vrijwilligerscentrale Nijmegen
- Floor Goddijn: Mijn buurvrouw is gek
Dialoog:
met Bert Frings
Fabian Franciscus:
schijnt nog een lichtje …
Het toetje
27 november 2014
Locatie: De Lindenberg
Thema van de dag:
Part èn Deel: samenleven, participeren en delen.
Programma
Theater
Debat
Korte lezingen
Workshops:
- Ger Luijten: Uitzicht op werk
- Bands: Clean & Distorted en Gently Overdone
- Sascha Stoffelen: Toekomstplan
- Inleidingen:“Hoe verhoudt zelfregie zich tot jezelf blijven en kwaliteit van leven”
- Lezing door Vincent van Dongen en een presentatie door Kees Onderwater
- vragen, discussie en debat met de zaal
- Rutger Kips: juridisch lekenspreekuur voor dak- en thuislozen
- Werkgroep De Kentering: voorlichting met ervaringskennis
- Corine Strausz: de Ervaringswijzer.nl, een internetforum waarop cliënten van de ggz elkaar informeren
- Jos Kersten namens de Werkgroep Integratie Gehandicapten: de VrijBaan Empowerment Methode
- Phoenix-band: interactieve workshop, resulterend in het lied “de zelfregieblues”
- RIBW en De Kentering: de methodiek HEE: Herstel, Empowerment en Ervaringsdeskundigheid
- Bram-Sieben Rosema en Marinke Stassen: de site www.keuzehulpen.nl voor mensen met schizofrenie of psychose
- Pleisterplaats voor De Ziel
- Sander Alkemade en Corine Strausz: “Van Regie naar Zelfregie”
24 november 2010
Locatie: De Lindenberg
Thema van de dag:
Werk!? Aandacht voor de psychisch kwetsbare mens en werk.
Programma:
Tijdens het symposium (23 november 2010), de workshops en het debat komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- Wat hebben mensen uit de psychiatrie nodig om te werken?
- Ontmoeting tussen werkgevers, ondernemers en (ex)ggz-cliënten
- Vormen van werk, met of zonder baas, betaald of onbetaald
- Wet- en regelgeving werk, arbeidsongeschiktheid en re-integratie
- Ervaringsdeskundig werken, wat betekent dat?
- Succesverhalen van mensen met een psychiatrische achtergrond
26 november 2008
Locatie: LUX
Thema van de dag:
Beeldvorming. Mag de ander anders zijn?
Programma Lezing:
“Stigma en stigmabestrijding” door Anette Plooy (programma- coördinator Herstel en Participatie)
Debat:
over het thema
Informatiemarkt Workshops:
- “Wat kunnen gemeenten doen?” – Rondetafelgesprek met beleidssmakers, -uitvoerders en cliënten
- “Mode met een Missie”” – kansarme vrouwen maken mode
- “Hoe kan het anders?” – workshop met kwartiermaakster Doortje Kal
- “Beeldvorming op Muziek” – samen een lied maken
- “Zie ik jou helder?” – Verhalenworkshop
Afsluiting:
met gezamenlijk lied
Aanvullende activiteiten:
- doorlopende fototentoonstelling
- lezing door Bram Bakker, een controversieel [sychiater, in Centrale Bibliotheek De Mariëburg
- twee films in LUX
29 november 2006
Locatie: LUX/Cinemariënburg (Foyer)
Thema van de dag:
Hoe de kwaliteit van leven verbeterd kan worden voor mensen met een psychische kwetsbaarheid uit de regio in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) die per 1 januari 2007 geïntroduceerd zou worden als opvolger van de AWBZ.
Debat:
In het debat wordt vanuit diverse invalshoeken het thema besproken.
Middagprogramma:
Na het debat vindt er in de kleine zaal van Cinemariënburg (voorloper van LUX) een presentatie plaats van allerlei projecten:
- Arctics
- Groenwerk
- het Winkeltje van het Bastion
- kennismaking met de vertrouwenspersoon van de ggz
- persoonlijke verhalen en gedichten worden voorgedragen
- de Phoenix-band besluit de dag
Hieronder kan je kijken naar het Uur van de Kwaliteit 2021 (13e Dag van de Kwaliteit)
Onderwerp: ‘Hoe kwetsbaar ben jij online?
Vanwege het coronavirus was er dit jaar een volledig digitale Dag van de Kwaliteit zijn, die geen hele dag duurt maar anderhalf uur.
Daarom werd de 13e Dag van de Kwaliteit omgedoopt tot het “Uur van de Kwaliteit”.
Uur van de Kwaliteit – Uitzending gemist –
Inhoud van deze film “Uur van de Kwaliteit 2021”
00:00 – Begin film
00:36 – Ervaringsverhaal Linda over haar persoonlijke ervaringen met social media
04:22 – Vrijwilligers van De Kentering: wat verstaan zij onder social media?
07:21 – Humoristische sketch: een stel met een psychische kwetsbaarheid heeft een innovatie oplossing
13:05 – Geert Paaij, schrijfster van ‘Als je brein je bedriegt’ vertelt over de gevaren van actief zijn op social media als je psychisch
kwetsbaar bent
21:31 – Vrijwilligers van De Kentering vertellen over hun ervaringen met social media
26:30 – Philippe Delespaul, hoogleraar Innovatie in de ggz ziet meer heil in e-communities dan in e-health
32:26 – Nic Vos de Wael vertelt over onderzoek van MIND dat positieve en negatieve ervaringen met digitale zorg in coronatijd
signaleert
37:20 – Vrijwilligers van De Kentering vertellen over steun die ze halen uit social media
39:47 – Lars, student en medewerker van MING Young Studio met een vlog over zijn ervaringen met social media
46:24 – Vrijwilligers van De Kentering geven antwoord: social media, vloek of zegen?
Hieronder kan je kijken naar een compilatie van de Dag van de Kwaliteit 2018
Onderwerp: ‘Alle zeilen bij!?’ anno 2018: