Focussen op het hier en nu
Als psychiatrisch patiënt kun je ervaren dat negatieve gedachten je stemming naar beneden trekken. Het helpt dan niet altijd om die met positieve gedachten als het ware te weerleggen. Wat wel kan helpen om weer positief, wakker en alert in het hier en nu terug te komen, is de blik naar buiten richten en focussen, je ergens volledig op concentreren. Dit principe is in alle situaties bruikbaar.
Aandachtig
Maak bijvoorbeeld een wandeling in de natuur, in een bos, park of op het strand. Denk niet aan die ruzie van gisteren of aan de vuilniszakken die je nog buiten moet zetten. Neem aandachtig waar in het hier en nu. Wat zie je? Hoe ziet de hemel eruit? Welk type wolken kun je onderscheiden? Welke vormen kun je erin ontdekken? Staat er wind? Is het een zacht briesje of een enorme storm? Hoe voelt de grond onder je voeten aan? Is het meegevend, rul zand of juist hard asfalt? Als je in een bos loopt is er veel op te merken. Welke boomsoorten kun je onderscheiden? Zijn het loof- of naaldbomen? Dragen ze al blad? Hoe verschillen de bladeren van de diverse soorten? Zijn er verder nog struiken te zien? Welke?
Waarnemen
Ook als je met iemand een gesprek voert, kun je je oefenen in het aandachtig afstemmen op de ander en goed waarnemen. Wat zegt iemands lichaamstaal? Hoe is de gezichtsuitdrukking? Bij communicatie onderscheiden we een inhouds- en een betrekkingsaspect. Probeer te analyseren en te interpreteren. Wat wordt er letterlijk gezegd? Wat wordt er tussen de regels door eigenlijk bedoeld? Wat zegt de toon en woordkeus over de relatie tussen de ander en jou? Is die afstandelijk en koeltjes of juist hartelijk en vriendschappelijk?
Op deze manier kun je ook naar een film kijken en jezelf trainen in het wakker waarnemen. Hoe verhouden de personages zich tot elkaar? Hoe zijn de fotografie en de cameravoering? Blijft er ook iets nadrukkelijk buiten beeld? Wat vind je van de soundtrack, past deze goed bij de film? Wat valt er te zeggen over sfeer en stemming? Is de plot verrassend? Het acteren geloofwaardig? Waarom is juist deze titel gekozen?
Bewust
Bij een concert kun je ook focussen. Welke instrumenten worden bespeeld? Let eens op de drum, volg eens vooral de baslijn. Hoe zou je de zang karakteriseren? Is de algehele sound rijk en bombastisch of juist kaal en teruggebracht tot de essentie?
Het principe is steeds: neem alert, wakker en bewust waar in de concrete situatie van het hier en nu. Wees mentaal alleen daar waar je fysiek bent. Dit principe kan helpen storende negatieve gedachten te laten verdwijnen doordat het heden je al helemaal in beslag neemt. Als je merkt dat je aandacht toch afdwaalt, keer dan rustig terug naar de tegenwoordige tijd. Naar het nu, het unieke moment tussen verleden en toekomst, het enige moment waarin we leven.